Schoolleider tussen leerkracht en ouders

Het gevoel dat je tussen je team en de ouders in staat, en dat iedereen naar jóú kijkt. Hoe vaak heb jij dat al meegemaakt?

Stilte in school. Je klapt je laptop dicht. Op je netvlies staat nog dat ene gesprek van vanmiddag. Het smeult nog na. Een conflict waar iedereen een beetje gelijk heeft. Een collega-schoolleider deelde jaren geleden zo’n verhaal met mij. Anoniem, zoals we in De Directeurskamer doen. Laten we haar voor dit verhaal Heleen noemen. Het is een verhaal over gezag, loyaliteit en de eenzaamheid van onze positie. Vandaag deel ik het met jou. Niet om te vertellen hoe jij het moet doen, maar voor de (h)erkenning.

Een verstoorde relatie met ouders

Heleen had een meester Frank in haar team. Een van die zeldzame onderwijsmensen die het vak in de vingers heeft. Kinderen bloeiden op in zijn klas; ze werkten rustig en geconcentreerd aan hun schoolwerk. Ouders waren dan ook blij als hun kind bij hem in de klas kwam. Het probleem was niet zijn vakmanschap. Het was de verbinding met ouders. Frank zag ouders niet als partner, maar als een bedreiging van zijn professionele ruimte. Zijn reactie op vragen was niet boos, maar afstandelijk. Koel. Alsof hij zei: “Uw mening is hier niet relevant.”

De meeste ouders accepteerden dat. Maar deze ouders niet. Zij kwamen bij Heleen. Hun klacht was niet dat hij niet kon lesgeven. Hun klacht was: “Hij weigert naar ons te luisteren. Hij behandelt ons alsof we lastige kinderen zijn.” Frank vertelde haar echter: “Deze ouders respecteren mijn professionaliteit niet. Ze eisen verantwoording van elke keuze. Dat is mijn vak niet.” En daar stond ze. Tussen de hectiek van alledag en dit onderhuidse conflict. Beide partijen hadden, vanuit hun eigen perspectief, een punt. En dat maakt het zo complex om op te pakken.

Een afloop waar niemand op zat te wachten

Het schooljaar verliep onder een constant, aanwezige spanning. Het voelde als een chronische ontsteking. Iedere maandagmorgen checkte ze bijna onbewust of de spanning van het afgelopen vrijdaggesprek was blijven hangen. Het had een grote invloed op de sfeer. In teamvergaderingen ging het indirect over dit conflict – over ‘communicatie met ouders’ – waarbij iedereen eromheen draaide. Je voelde de verdeeldheid; sommige collega’s vonden de ouders lastig, anderen vonden Frank onhandig. Heleen liep op eieren, altijd alert.

Het schooljaar eindigde met een lastige boodschap. De ouders kwamen bij Heleen, uitgeput maar rustig. Ze zeiden dat ze het niet meer zagen zitten, dat het vertrouwen in de relatie weg was, en dat ze hun dochter op een andere school gingen aanmelden. Er was geen overwinning. Alleen een diep, leeg gevoel van falen. Het meisje, dat niets misdaan had, moest haar vertrouwde omgeving verlaten. Andere kinderen verloren een vriendinnetje. Het team voelde zich teleurgesteld en geraakt.

De verleiding was groot om het buiten zichzelf te leggen. “Het zíjn ook lastige ouders.” Later hoorde ze inderdaad dat het op de nieuwe school ook niet soepel liep. Dat bevestigde haar vooroordeel even. “Zie je wel, het lag aan hén.” Maar diep van binnen wist ze dat het te eenvoudig was om zo te denken. Haar taak was niet om te oordelen of de ouders ‘moeilijk’ waren. Haar taak was om een werkbare relatie te creëren tussen twee partijen die het uit zichzelf niet konden. Daarin was ze, in haar eigen ogen, tekortgeschoten. Dat was een nare nasmaak die jaren bleef hangen.

Deze ene vraag maakte het verschil voor haar

Jaren later vertelde Heleen me dit verhaal. Het viel haar nog steeds zwaar. In ons gesprek stelde ik niet de vraag: “Wie had er gelijk?” of “Wat had je anders moeten doen?” Ik stelde één simpele vraag: “Wat deed dat met jóú, dat je het zo ver liet komen?”

Deze vraag was anders. Het was geen vraag naar een analyse of een snelle oplossing. Het was een vraag naar haar gevoel. Naar de emotionele impact. Het maakte ruimte om niet over de oplossing te praten – die was er immers niet meer – maar over wat het met haar had gedaan. Over hoe het nog steeds doorwerkte.

Ze vertelde later wat ons gesprek voor haar betekende:

“Door het met jóú te delen, aan een collega die luisterde zonder meteen een oordeel klaar te hebben zoals ‘Wat erg voor je’ of ‘Sommige ouders zijn nu eenmaal lastig’, kon ik het voor het eerst onder ogen zien. Ik hoefde geen partij te kiezen. Ik kon eindelijk de druk en de emotie die ik nog steeds voelde beschrijven. Jouw vraag gaf me de ruimte om eerlijk te zijn tegen mezelf over de nasleep van een conflict dat nooit is opgelost."

• Het bracht het van ‘falen’ naar ‘ervaren’. Het werd niet langer “mijn tekortkoming”, maar “deze moeilijke ervaring die ik heb doorstaan”.

• Het gaf erkenning aan de eenzaamheid. Door te benoemen hoe het voelt om als enige het volledige plaatje te zien, werd de druk en complexiteit ervan gezien.

• Het liet mildheid toe. "Doordat ik naar míjn rol en míjn gevoel keek, kon ik voor het eerst begrip opbrengen voor mezelf in dat verhaal. Ik deed wat ik kon met de tools die ik toen had." Het was geen opzet, het was onmacht in een onmogelijke situatie.

Ons gesprek haalde de lading eraf. Het zorgde voor een omslag: van een interne strijd van schaamte naar een gedeelde, menselijke ervaring. Het conflict bleef zoals het was; de uitkomst kon je niet meer veranderen, maar de emotionele lading die ze daarover meedroeg, werd lichter. Eindelijk werd het een hoofdstuk dat ze kon afsluiten.

Herken jij dit dilemma? Deel je verhaal

Dit is waar De Directeurskamer voor is. Niet voor pasklare antwoorden, maar voor erkenning. Erkennen dat wij vaak klem zitten tussen gelijk hebben en gelijk krijgen. Dat sommige conflicten niet op te lossen zijn met een protocol, maar wel gedeeld moeten worden.

Het is de moed om onder ogen te zien: “Dit is niet goed gelopen. En het is oké om dat te accepteren zoals het is.” Zonder dat het meteen opgelost hoeft te zijn.

Daarom mijn vraag aan jou: Heb jij ooit als schoolleider tussen partijen gestaan en gevoeld dat er geen oplossing mogelijk was? Wat deed je toen en hoe heb je het voor jezelf een plek gegeven?

Deel het met mij. Stuur een mail naar antoinette@praktischmetlef.nl en vertel het in één zin. Laten we zo naar elkaar luisteren, zonder oordeel.

Of is er een dilemma dat je blijft achtervolgen en je niet loslaat? Ik kan het anoniem meenemen in een volgend artikel, uiteraard altijd in overleg.

#Schoolleiders #LeiderschapPO #ProfessioneleRuimte #EenzaamAanDeTop #DirecteurVanNu #Erkenning #Verbinding #POinActie #MoreelKompas