Doel

Stilstaan bij je eigen rol is geen luxe, maar een kracht. Onderzoek (Zhou et al., 2025) laat zien dat schoolleiders met sterke zelfreflectie vaker constructieve oplossingen vinden en minder geneigd zijn tot conflictvermijding of autoritair gedrag. Die paar minuten per dag zijn dus geen tijdverlies, maar een investering in:

• Scherp zicht op je eigen keuzes en invloed

• Rust in de hectiek doordat je overzicht en handelingsruimte behoudt

• Bewuste energie voor jezelf en je team

• Meer plezier en voldoening in wat je doet

Reserveer elke dag een moment om even terug te kijken. Zo train je jezelf om bewust keuzes te maken, ook als het druk en chaotisch is.

De  vragen helpen jou als schoolleider snel te reflecteren op je eigen rol, waarden en keuzes in conflictsituaties. Ze geven je helderheid over wat echt belangrijk is, laten zien waar je invloed ligt en waar je beter los kunt laten.

Zo kun je beslissingen maken met vertrouwen, je energie bewaken en blijven bouwen aan een werkbare en prettige sfeer voor jezelf en je team.

Waarom reflectie helpt

Hoe te gebruiken

1. Kies een invalshoek en start bij de hoofdvragen
   Kijk welke invalshoek nu relevant is: je rol, relaties, waarden of gevolgen. Begin bij de bijbehorende hoofdvragen; die geven overzicht en laten zien waar jouw aandacht nu nodig is.

2. Verdiep waar nodig
   Klik bij relevante vragen door naar de verdiepende vragen als je verder wilt onderzoeken.

3. Noteer je inzichten
   Schrijf op wat je ziet en voelt. Zo ontdek je wat je kunt bijsturen in je eigen handelen.

4. Houd het behapbaar
   Je hoeft niet alles te doen. Kies één of twee vragen die nu echt voor jou relevant zijn.

1. Relatie en verantwoordelijkheid

Helpt je te zien welke verantwoordelijkheid je hebt richting anderen en de relaties in de school.

Waarom: Conflicten draaien vaak om mensen; zonder deze spiegel verlies je de verbinding of handel je onbewust.

Bijvoorbeeld: Een ouder voelt zich niet gehoord na een bespreking. Welke stap kan jij nu zetten om de relatie te herstellen?

Vraag: Welke verantwoordelijkheid neem ik nu om de relatie te behouden of te herstellen?

Tip: Bel één ouder of collega terug die je liever had gemaild. Dat ene persoonlijke contact herstelt vaak meer dan je denkt.

2. Mijn positie en invloed

Maakt je bewust van je machtspositie en de invloed die je uitoefent.

Waarom: Je gedrag heeft impact, ook onbedoeld, dus bewustzijn voorkomt schade en vergroot effectiviteit.

Bijvoorbeeld: Twee teamleden hebben een conflict en kijken tijdens het gesprek steeds jouw kant op.

Vraag: Hoe beïnvloedt mijn rol en positie de dynamiek in dit conflict?

Tip: Vraag in een gesprek één keer bewust: “Hoe ervaar jij mijn rol hierin?” Je krijgt vaak verrassend eerlijke feedback.

3. Welke waarden staan onder druk?

Helpt je te herkennen welke kernwaarden in conflict zijn en hoe je keuzes daarop aansluiten.

Waarom: Het voorkomt dat je onbewust de ene waarde overbelicht en een andere negeert.

Voorbeeld: Transparantie versus vertrouwen van ouders. Je wilt open communiceren, maar te veel informatie kan voor onrust zorgen.

Vraag: Welke kernwaarden zijn in dit conflict voor mij het belangrijkst, en hoe balanceer ik die?

Tip: Schrijf in steekwoorden op welke waarde nú het belangrijkst voelt. Het maakt zichtbaar waar je keuzes vandaan komen.

4. Luisteren en samen praten

Onderzoekt of er ruimte is voor alle perspectieven, niet alleen de jouwe of de luidste stemmen.

Waarom: Conflicten worden vaak verergerd door éénzijdig luisteren; echte oplossing komt uit dialoog.

Bijvoorbeeld: Sluit een overleg af met een korte rondvraag: laat iedereen in één zin benoemen wat ze meenemen.

Vraag: Hoe zorg ik dat alle betrokkenen hun verhaal kunnen doen en gehoord worden?

Tip: Laat in een overleg iemand samenvatten wat jij zei. Je hoort meteen of jouw boodschap écht is geland.

Richt je op de lange termijn: wat doet jouw handelen met het vertrouwen en de relaties?

Waarom: Kortetermijnoplossingen kunnen later problemen veroorzaken; dit helpt vooruit te kijken.

Vraag: Welke effecten heeft mijn handelen nu op het vertrouwen en de relaties in de school?

Bijvoorbeeld: Een snelle oplossing lijkt handig, maar wat doet dit met het vertrouwen van ouders en teamleden op de langere termijn?

Tip: Vraag jezelf af: “Hoe kijkt mijn team hier over een half jaar op terug?” Dat voorkomt dat je te snel gaat voor een korte fix.

5. Gevolgen voor vertrouwen en relaties

6. Zorg voor jezelf én de ander

Brengt je eigen grenzen en welzijn in beeld, naast de zorg voor anderen.

Waarom: Zonder deze balans loop je het risico je eigen morele kompas te verliezen.

Bijvoorbeeld: Je voelt je zelf uitgeput na een serie lastige gesprekken. Hoe blijf je trouw aan je eigen grenzen zonder anderen te negeren?

Vraag: Hoe houd ik rekening met mijn eigen welzijn terwijl ik zorg voor anderen in dit conflict?

Tip: Merk je dat je leegloopt? Plan één gesprek bewust korter in. Zo hou je ruimte om je eigen grens te bewaken.

7. Regels en persoonlijke aandacht

Onderzoekt het evenwicht tussen formele kaders en persoonlijke, menselijke benadering.

Waarom: Te veel op regels kan koud of star overkomen; te persoonlijk kan niet rechtvaardig voelen voor betrokkenen.

Bijvoorbeeld: een leerling heeft een uitzondering nodig, maar regels lijken streng. Hoe vind je een balans tussen regels en menselijke maat?

Vraag: Hoe vind ik een evenwicht tussen het volgen van regels en persoonlijke aandacht in deze situatie?

Tip: leg bij een lastige uitzondering kort uit wáárom je afwijkt van de regels. Dat geeft duidelijkheid en voelt rechtvaardig voor anderen.

Actie & reflectie

Doel: Concrete vervolgstap bepalen

• Noteer 1–2 concrete stappen die je nu kunt zetten.

• Bespreek waar nodig met collega’s of teamleden.

• Reflecteer na uitvoering: wat werkte, wat niet, wat neem je mee?

Tip: Pak na een lastig gesprek 10 minuten om kort te noteren wat werkte en wat je volgende keer anders wilt doen. Zo voorkom je dat je dit waardevolle moment in de hectiek van de dag laat liggen.

Wil je dit samen toepassen op jouw school?

Sta je voor een lastig conflict met ouders, een teamlid of leerlingen en wil je onderzoeken hoe je je rol, waarden en keuzes ethisch én praktisch kunt toepassen?

Plan een vrijblijvend 20-minuten gesprek
Samen bekijken we hoe je in conflictsituaties overzicht houdt, regie voert en direct toepasbare stappen zet om je team en anderen effectief mee te nemen.

• Meer over mij

• 1-op-1 sparringsessies

Referentie

Zhou, J., Qin, S., Jia, T., Shen, M., Liu, H., Tian, W., & Wang, J. (2025). The relationship between the principals’ emotional intelligence and conflict management: Based on latent profile analysis. Frontiers in Psychology, 16, Article 1548185. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2025.1548185