Een moreel dilemma in het onderwijs dat je niet loslaat? Coaching en handvatten voor schoolleiders.

Context van een moreel dilemma

Kies een werkvorm voor morele reflectie passend bij jouw situatie als schoolleider

Persoon houdt een bril vast voor een wand vol brillen, beeld van keuzes en perspectief.
Persoon houdt een bril vast voor een wand vol brillen, beeld van keuzes en perspectief.

Morele dilemma's in het onderwijs zijn nooit abstract. Ze spelen zich altijd af in de concrete realiteit van de school. Het thema of de situatie waarin jouw dilemma als schoolleider zich voordoet, vraagt vaak om een specifieke bril of gespreksaanpak. Het volgende overzicht helpt je om vanuit de herkenbare context van alledag een passende werkvorm voor morele reflectie te selecteren.

ZORG & WELBEVINDEN

Twee handen laten zand vallen in zonlicht, metafoor voor zorg, loslaten en afweging.
Twee handen laten zand vallen in zonlicht, metafoor voor zorg, loslaten en afweging.
Schaduwen van meerdere mensen op betonnen vloer, beeld van conflict en samenwerking.
Schaduwen van meerdere mensen op betonnen vloer, beeld van conflict en samenwerking.
Netwerk van lijnen en knooppunten, beeld van beleid en keuzes in praktijk.
Netwerk van lijnen en knooppunten, beeld van beleid en keuzes in praktijk.

Morele dilemma's over het welzijn, de ontwikkeling en de veiligheid van het kind. Dit zijn vaak de lastige morele afwegingen in de dagelijkse onderwijspraktijk.

· Bijv.: de spanning tussen 'zorgen voor' een kwetsbare leerling en de grenzen van de zorgplicht. De afweging tussen thuishouden (veiligheid) of toelaten (ontwikkeling) van een kind.

· Kernvraag: Wat is, in deze situatie, het beste voor dit kind en voor de groep?

· Geschikte werkvormen: Werkvorm voor morele reflectie binnenkort beschikbaar

CONFLICT & RELATIE

Morele dilemma's die ontstaan in de interactie tussen mensen, zoals conflictsituaties met ouders of binnen het team.

· Bijv.: een conflict met een ouder die agressief wordt. Een geschil tussen leerkrachten onderling.

· Kernvraag: Hoe handhaaf ik de relatie en de samenwerking, én blijf ik trouw aan de kernwaarden van de school?

· Geschikte werkvormen: Werkvorm voor morele reflectie binnenkort beschikbaar

BELEID & ORGANISATIE

Morele dilemma's op het snijvlak van regels, wetten, beleid en hun impact op mensen. Denk aan de implementatie van passend onderwijs of een fusietraject.

· Bijv.: de implementatie van passend onderwijs. Een fusie met een andere school.

· Kernvraag: Hoe vertalen we abstract beleid of regels naar een rechtvaardige en humane praktijk?

· Geschikte werkvormen: Werkvorm voor morele reflectie binnenkort beschikbaar

Het pedagogisch hart

De menselijke maat

Het systeem en de regelgeving